Sevgili Arıcılar,
Türkiye yedi değişik iklim bölgesine ve engebeli bir coğrafyaya sahiptir. Bu iklim ve doğal yapının sonucu ülkemizde 12.000 değişik bitki türü yaşamakta ve bitkilerin üçte biri nektarlı ve polenli bitkilerdir. İklim ve bitki çeşitliliğine paralel olarak on binlerce yılda farklı bal arısı ırkları oluşmuştur. Dünya’da mevcut 24 bal arısı ırkından beş adedi Türkiye’de bulunmaktadır. İklimi, florası ve bal arısı ırkları ile ülkemiz tam bir arıcılık cennetidir.
Ancak ülke olarak bu doğal imkânı üretime dönüştürememekteyiz. Altı ay karın altında kışlayabilen Kafkas Arısı ile Akdeniz sahillerinde, Basra böceğinin salgısına göre yaşamını düzenlemiş Muğla Arısı ile Anadolu yaylalarında arıcılık yapmaya çalışmaktayız.
Yılda üç milyon koloninin gezginci olması, ırk ve bölgesel özellikler göz önüne alınmadan yapılan arı ticareti ve ticari Ana Arıların yanlış bölgelere servis edilmesi ile melezlenmeye (genetik kirlenme) ve genetik çözülmeye neden olunmuş, on binlerce yılda oluşmuş farklı ırkların özellikleri bozulmuştur. Bu sorun dünyanın başka bir ülkesinde yaşanmayan, beş ayrı ırkın bulunduğu ülkemize özel bir sorundur.
Melezlenmiş koloniler verimsizleşmişler, küçülmüşler, hırçınlaşmışlar, çok oğul verir olmuşlar ve hastalıklara dayanıklılıkları azalmıştır. Bu olumsuzluklar sonucu olarak koloni başına ortalama bal verimimiz 15 kg/yıldır. Çin’de verim ülkemizin üç katı, 48 kg.’dır. Verimlilik sıralamasında dünya ortalaması olan 21 kg.’ın da altında en gerilerdeyiz.
Düşük verimle üretimlerini sürdüremeyen arıcılarımız yaşayabilmek için şekerli besleme gibi yanlışlara başvurmaktadırlar. Bal kalitesini bozan şekerli besleme hesaba katıldığında gerçek verimin 10 kg.’ın da altında olduğu görülmektedir.
Sorunun çözümü, yani koloni başına verimin artırılabilmesi, doğal arı ırklarını kendi doğal alanlarında ve benzeri iklim ve coğrafi alanlarda kullanmaktır.
Bunun için ülkemizde mevcut tüm doğal arı ırkları tanımlanmalı, izole alanlarda korunmalı, seleksiyonları yapılarak damızlıkları üretilmeli ve arıcılarımızın kullanımına verilmelidir. Türkiye arıcılığı bu konuda 50 yıl kaybetmiştir.
Kafkas Arısı örneğinde olduğu gibi damızlık sorunu çözüldüğünde bölgelerine uygun damızlık bulabilen arıcılarımız da kendi kullanımlarına yönelik ana arıları üreterek her yıl, en geç iki yılda bir ana arılarını yenilemekte ve ekonomik arıcılık yapabilmektedirler.
ANG Vakfı doğal varlıkların ve biyolojik çeşitliliğin korunması için faaliyet gösteren gönüllü bir kuruluştur. Bal arılarının bitkisel üretimdeki dölleme görevleri, ürettikleri arı ürünlerinin yararları ve arıcılığın kırsal kalkınmadaki yeri nedeni ile bal arılarını önemsemektedir. ANG Vakfı yukarıdaki sorunlar ve küresel iklim değişikliği nedeni ile bal arılarının risk altındaki canlıların en başında geldiğini ve mutlaka korunmaları gerektiğini düşünmektedir. Bu nedenle bal arılarının yaşatılması ve rasyonel kullanılmasına katkıda bulunacak örnek çalışmalar yapmaktadır.
Artvin’de başlayan arıcılık eğitimi Kafkas Arı Irkının korunması, seleksiyonu, ana arı üretimi ve organik bal üretimi konularındaki eğitim ve AR-GE çalışmalarının benzerini Orta Anadolu Arı Irkı içinde yapmayı programına almış ve çalışmaktadır.
Bu kitap ANG Vakfı’nın arıcılarımıza bir eğitim armağanıdır. Kitabın içeriğindeki arıcılarımızın kendi ihtiyaçları ana arıları nasıl üretecekleri bilgilerinin, resimli, sade ve anlaşılır olmasına özen gösterilmiştir.
Kafkas Arısını damızlık olarak kullanan arıcılarımızdan binlercesi bu kitapta anlatılan Ana Arı üretim tekniklerini uygulayarak kendi ana arılarını üretmekteler ve arıcılıktan kâr etmekteler. Bunu siz de başarabilirsiniz. Böylece hep birlikte Türkiye arıcılığını tüketiciye gerçek bal sunan ve dış satım yapabilen bir sektör haline getirebiliriz.
TEMA Vakfı ile başlayan ANG Vakfı ile genişletilerek sürdürülen Artvin ve Türkiye arıcılığına hizmet ve destek çalışmalarında ANG Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Sayın A. Nihat Gökyiğit’e gösterdiği samimi ilgi ve destek ile yaptığı ve yapmaya devam ettiği katkılar için şükran borçluyuz.
Turgut Gökyiğit ANG Vakfı Yön. Kurulu Bşk. Yrd.
Ümit Y.Gürses ANG Vakfı Danışmanı
Ahmet İnci ANG Vakfı Arıcılık Danışmanı