3. Ana Arının Kolonideki Görevi

• Kolonide bir tek ana arı vardır.
• Ana Arı özellikle ilkbahar mevsiminde günde 1000-1500 yumurta yapar.
• Ana Arı ne kadar çok yumurta yaparsa koloninin işçi arısı o oranda fazla olur.
• Koloninin geleceği bu yumurtalardan oluşacak işçi ve erkek arılar ile sağlanır.
• Ana Arı yeteri yumurta yapamazsa işçi arı sayısı artmaz, koloni gelişmez.
• Kolonide ne kadar çok işçi arı varsa koloni o oranda çok bal ve polen toplar.
• Gelişmeyen koloni yeteri bal toplayamaz.

Ana Arı Yetiştirme Sistemi Kurulmadığında Yaşanan Sorunlar

• Bir kolonide doğal olarak yetişen Ana Arı koloni tarafından 3-4 yıl tutulur.
• Ana Arı biyolojik olarak en çok birinci yıl yumurtlar.
• Daha sonraki yıllarda Ana Arının yumurtlama gücü azalır.
• 3. ve 4. yıllarda ana arı yeteri kadar yumurta yapamadığı için bu yıllarda koloni gelişmez.
• Ana Arılar genç olsalar bile yetiştirme aşamasında tam beslenememiş, döllenmeleri tam olmamış ve yeteri sperm depolayamamışlar ise yeteri kadar yumurta üretemezler. Böyle Ana Arılara sahip koloniler Ana Arıları genç olmalarına rağmen yine verimsizdirler.
• Yaşlı ana arılar genelde kış aylarında ölürler. Ana arıları ölen bu koloniler de kış aylarında ölürler. Bu da arılıktaki kolonilerin en az üçte birinin kaybı demektir. Bu işletme için her yıl %30 zarar demektir.
• Özetle ana arı yenileme sistemi olmayan arıcılıkta yılda en az %30 koloni kaybı ve en az %50 verim kaybı yaşanır.

Doğru Yetiştirilmiş Ana Arının Özellikleri:

• Ana Arının oluştuğu Ana Arı gözü diğer işçi arı gözlerinden farklıdır.
• Ana Arı olacak larvalar ilk günden itibaren arı sütü ile beslenirler.
• Arı sütü kolonideki 5 – 15 günlük işçi arılar tarafından üretilir.
• Ana Arı 16 günde doğar.
• Normal ana arıların yumurtalığında 160 – 270 yumurta kanalı vardır.
• Ana arı larvası yeteri arı sütü ile beslenmediğinde ana arının yumurtalıkları ve yumurta kanalları tam olarak oluşmaz.
• Yumurta kanalları tam oluşmayan ana arılara işçi benzeri ana arı denir.
• Ana Arı larvası yeteri arı sütü ile beslenmezse sperm kesesi tam oluşmaz ve ana arı yeteri sperm depolayamaz.
• Yeteri kadar arı sütü ile beslenmeyen ana arı adaylarının çiftleşme organları gelişmez ve çiftleşemezler.
• Ana arı çiftleşme uçuşuna çıktığında 5-7 erkek arı ile çiftleşir ve sperm kesesine 5-7 milyon sperm depolar.
• Ana Arının çiftleştiği çiftleştirme bölgesinde yeteri erkek arı yoksa 5-7 milyon spermi alamaz. Bir veya iki erkek arıdan aldığı çok az spermle yumurtlamaya başlar. Bu spermler kısa sürede biter ve böyle ana arılar koloni tarafından öldürülürler.
• Ergin döneminde de tam olarak arı sütü ile beslenmeyen ana arı yeteri yumurta üretemez.
• Ana Arının günde 1000-1500 yumurta yumurtlayabilmesi için sürekli arı sütü ile beslenmesi gerekir.
• Ana arıyı beslemek için kolonide yeteri kadar genç işçi arı yoksa ana arı tam beslenemez ve yeterince yumurtlayamaz.

Damızlık Ana Arı Nedir?

• Saf Kafkas, Saf Karniol, Saf İtalyan, Saf Anadolu ve Saf Muğla Ana Arıları damızlık ana arılardır.
• Bu ırkların tanımlanmaları, izole bölgelerde veya suni tohumlama ile saf olarak korunmaları ana arı üretiminde tecrübeli, seleksiyon ve ıslah çalışmaları yapabilen kurumların işidir.
• Türkiye’de Damızlık Saf Kafkas Ana Arılar Camili ve Posof’ta Macahel Arıcılık A.Ş tarafından üretilmektedir.
• ANG Vakfı ve TEMA Vakfı’nın 1998 yılında Artvin – Borçka – Camili’de başlattığı AR-GE çalışmaları 15 yıldır devam etmektedir.
• Öncelikle Camili’de Kafkas Arısı’nın saf olarak bulunduğu belirlenmiş, bu havzaya dışarıdan arı girişi yasaklanmıştır.
• Havzanın en verimli kolonilerinden oluşan 600 kolonilik bir işletme kurulmuştur.
• İşletmede 15 yıldır sürdürülen suni tohumlama çalışmaları ile en verimli kolonilerden yeni nesil koloniler üretilmektedir.
• Bu işletmenin seçilmiş 100 kolonisi her yıl bal üretiminde yarıştırılmaktadır.
• Eşit bakım, besleme ve çevre şartlarında en çok bal yapan koloniler belirlenmektedir.
• Belirlenen yüksek verimli koloniler bir sonraki yılın damızlıklarını oluşturmaktadırlar.
• Larva alınan damızlık koloniler ve suni tohumlama için erkeklerinden sperm alınan koloniler bir yıl önceki yüksek verimli kolonilerdir.
• Camili’ de uygulanan sistem Posof izole alanında da uygulanarak 500 kolonilik bir arılık oluşturulmuştur.
• Camili’ de ve Posof’taki işletmelerde üretilen ana arılar Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından damızlık kabul edilmektedir.